Şiddeti, ‘kültür’ ile aşabiliriz
11 mayıs 2024 yeni şafak
İstanbul’da 74 yaşındaki okul müdürü İbrahim Oktugan, disiplinsiz davranışları nedeniyle okuldan atılan 17 yaşındaki eski öğrencisi tarafından silahla vurularak öldürüldü.
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, eğitimcilere yönelik saldırılara ilişkin 4 eğitim sendikasının başkanlarıyla görüştü. Ayrıca “Öğretmene şiddete yasal düzenleme” ile ilgili açıklama yaptı. Önümüzdeki hafta Meclis’e gelecek Teklif’in, Haziran başında yasallaşmasını beklediklerini belirtti. Tekin, eğitim çalışanlarına yönelik şiddette öngörülen cezanın yüzde 50 oranında artırılmasının teklif edildiğini söyledi; şiddet fiilinin doğrudan tutuklama sebebi sayılmasını ve cezalarının ertelenmemesi gerektiğini vurguladı.
İbrahim öğretmenin yaşamına kasteden çocuğun ifadeleri basına yansıdı… Arkadaşıyla konuşmaları da… Bunlardan yola çıkarak üzerinde düşünülmüş, tasarlanmış bir cinayet olduğu algısı ağır basıyor… Peki bir çocuk, 17 yaşında bir genç bu hâle nasıl gelir?.. Yaşıtlarıyla bir şiddet planının ayrıntılarını konuşması nasıl bu kadar ‘normalleşmiş’ olabilir?..
Babam, rahmetli Nihat Saydam 1920’lerin Türkiye’sinde yurt dışına gönderilen ilk mühendislerdendi. Döndükten sonra kendisine, yeni yeni oluşmaya başlayan özel sektörden teklifler gelmeye başlıyor. Devlete borcunu ödeyelim, gel bizimle çalış, diyorlar… Nihat Saydam bey şöyle cevaplamış: “Benim Türkiye Cumhuriyeti’ne olan maddi borcumu ödeyebilirsiniz de manevi borcumu nasıl ödeyeceksiniz?”
Millî mutabakat ve millî inanç meselesini sağlayan unsur; bir kültürel devrim, bir kültürel değişim süreciydi. Yani Cumhuriyet’in inşası döneminde insanların hep birlikte uğruna mücadele ettikleri zihniyet, genç kuşaklara aşılanabilmişti.
Buna karşın bugün toplumlarda ve değer sistemlerinde, inanılmaz bir erozyon var.
Elbette, ‘ısı kalkanı’nı oluşturmuş, aile terbiyesini ve toplumsal ahlakı çocuklarına aktarabilmiş aileleri ve gençlerimizi tenzih ederiz. Ancak, bilgisayar oyunlarının, televizyon programlarının, sosyal medyanın etkisinde denetimsiz ve korumasız bırakılmış kahir sayıda çocuk olduğunu da gözlemliyoruz.
Oralarda bizi endişelendiren ne var?
Bir kere değer sistemi yok… Karmakarışık mesajlarla dolu, emeksiz, zahmetsiz kazanılmış hayatlar, zorbalıkla tesis edilmiş itibar(!), şiddet; yani dibin de en dibi var…
Bir başka deyişle millî kültürümüzü bertaraf ve berhava eden bir akım içindeyiz. Pek çok ailede ‘kültürel akümülasyon’, yani anne ve babanın ta Cumhuriyet’in inşa döneminden taşıyıp getirdiği inanç sistemiyle beslenmiş değerlerle büyütülmüş çocuklar yok ne yazık ki… Ayağını toprağa basmadan, mahallede arkadaşlarıyla oynamadan yetişen çocuklar var.
Bu noktada sadece ailelere değil, toplumun her kesimine düşen çeşitli görevler olduğu düşüncesindeyiz. Özel sektöre, kamu kurumlarına, yerel yönetimlere, gençlere, yaşlılara…
En başta da bir ‘Millî Kültür Politikası Stratejisi’ne ihtiyaç söz konusu… Çünkü bu dipsiz kuyudan çıkışın yol haritası odur…
Günün sözü
‘‘Bizi yok edecekler şunlardır: İlkesiz siyaset, vicdanı sollayan eğlence, çalışmadan zenginlik, bilgili ama karaktersiz insanlar, ahlaktan yoksun iş dünyası ve insan sevgisini göz ardı etmiş bilim.”
Mahatma Gandhi
Gözümüze takılanlar…
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, eğitimcilere yönelik saldırılara ilişkin 4 eğitim sendikasının başkanlarıyla görüştü. Ayrıca “Öğretmene şiddete yasal düzenleme” ile ilgili açıklama yaptı. Önümüzdeki hafta Meclis’e gelecek Teklif’in, Haziran başında yasallaşmasını beklediklerini belirtti. Tekin, eğitim çalışanlarına yönelik şiddette öngörülen cezanın yüzde 50 oranında artırılmasının teklif edildiğini söyledi; şiddet fiilinin doğrudan tutuklama sebebi sayılmasını ve cezalarının ertelenmemesi gerektiğini vurguladı.
İbrahim öğretmenin yaşamına kasteden çocuğun ifadeleri basına yansıdı… Arkadaşıyla konuşmaları da… Bunlardan yola çıkarak üzerinde düşünülmüş, tasarlanmış bir cinayet olduğu algısı ağır basıyor… Peki bir çocuk, 17 yaşında bir genç bu hâle nasıl gelir?.. Yaşıtlarıyla bir şiddet planının ayrıntılarını konuşması nasıl bu kadar ‘normalleşmiş’ olabilir?..
Babam, rahmetli Nihat Saydam 1920’lerin Türkiye’sinde yurt dışına gönderilen ilk mühendislerdendi. Döndükten sonra kendisine, yeni yeni oluşmaya başlayan özel sektörden teklifler gelmeye başlıyor. Devlete borcunu ödeyelim, gel bizimle çalış, diyorlar… Nihat Saydam bey şöyle cevaplamış: “Benim Türkiye Cumhuriyeti’ne olan maddi borcumu ödeyebilirsiniz de manevi borcumu nasıl ödeyeceksiniz?”
Millî mutabakat ve millî inanç meselesini sağlayan unsur; bir kültürel devrim, bir kültürel değişim süreciydi. Yani Cumhuriyet’in inşası döneminde insanların hep birlikte uğruna mücadele ettikleri zihniyet, genç kuşaklara aşılanabilmişti.
Buna karşın bugün toplumlarda ve değer sistemlerinde, inanılmaz bir erozyon var.
Elbette, ‘ısı kalkanı’nı oluşturmuş, aile terbiyesini ve toplumsal ahlakı çocuklarına aktarabilmiş aileleri ve gençlerimizi tenzih ederiz. Ancak, bilgisayar oyunlarının, televizyon programlarının, sosyal medyanın etkisinde denetimsiz ve korumasız bırakılmış kahir sayıda çocuk olduğunu da gözlemliyoruz.
Oralarda bizi endişelendiren ne var?
Bir kere değer sistemi yok… Karmakarışık mesajlarla dolu, emeksiz, zahmetsiz kazanılmış hayatlar, zorbalıkla tesis edilmiş itibar(!), şiddet; yani dibin de en dibi var…
Bir başka deyişle millî kültürümüzü bertaraf ve berhava eden bir akım içindeyiz. Pek çok ailede ‘kültürel akümülasyon’, yani anne ve babanın ta Cumhuriyet’in inşa döneminden taşıyıp getirdiği inanç sistemiyle beslenmiş değerlerle büyütülmüş çocuklar yok ne yazık ki… Ayağını toprağa basmadan, mahallede arkadaşlarıyla oynamadan yetişen çocuklar var.
Bu noktada sadece ailelere değil, toplumun her kesimine düşen çeşitli görevler olduğu düşüncesindeyiz. Özel sektöre, kamu kurumlarına, yerel yönetimlere, gençlere, yaşlılara…
En başta da bir ‘Millî Kültür Politikası Stratejisi’ne ihtiyaç söz konusu… Çünkü bu dipsiz kuyudan çıkışın yol haritası odur…
Günün sözü
‘‘Bizi yok edecekler şunlardır: İlkesiz siyaset, vicdanı sollayan eğlence, çalışmadan zenginlik, bilgili ama karaktersiz insanlar, ahlaktan yoksun iş dünyası ve insan sevgisini göz ardı etmiş bilim.”
Mahatma Gandhi
Gözümüze takılanlar…
- Fairy’nin 5 yıl önce Gıda Kurtarma Derneği iş birliğinde başlattığı “Boşa Harcama” projesinin elçilerinden yemek yazarı ve Şef Refika Birgül, bir çöp konteynerindeki gıdaları görünce, video kaydı alarak gıda israfına dikkat çekmek istemiş. Ülkemiz kişi başına en çok gıda israfının yapıldığı 10 ülke arasında 3. sıradaymış. Satın aldığımız ekmeğin %34’ü, kök sebzelerin %20’si, deniz ürünlerinin %12,5’i, kuru baklagilin %32’si, kırmızı-beyaz etin %17’si, süt ve süt ürünlerinin %41’i çöpe gidiyormuş. Türkiye’de günlük israf edilen ekmek sayısı 4,9 milyon imiş. “Boşa Harcama” projesiyle bugüne dek 55 milyon öğün kurtarılarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmış; Ramazan ayında Türkiye’nin ilk gezici gıda bankası devreye alınarak aylık 1,2 milyon kişiye ulaşılmış (Ersin Kaynak, Medyaevi). Bize, kültür ve değerlerimize hiç yakışmayan bir israf alışkanlığı geliştirmiş durumdayız. Bu konuda farkındalık kazandırmak ve durumu tersine çevirmek için çalışan herkesi kutlarız.
- 5 kıtada 80’den fazla ülkeye temizlik kâğıdı ihracatı yapan, Sofia, Maylo, UltraBerrak, Nua markalarıyla sektörün global oyuncularından Lila Kâğıt, Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlamış. Buraya kadar bir haber değeri yok; haber değeri, halka arzdan elde edilecek gelirin nereye harcanacağında… Onu da Lila Kâğıt Genel Müdürü Alp Öğücü açıklamış: Firma, önümüzdeki günlerde ülkenin en büyük kâğıt fabrikalarından birinin temelini Erzurum’da atacakmış. Türkiye’nin Batı’sı dururken, Erzurum’da ne işleri var, değil mi?.. Değil! Yatırımın hem coğrafi hem de altyapı ve istihdam olarak en akıllı karar olduğunu belirten firma yetkilileri bu yatırımı yıllardır planlıyorlarmış. Hayırlı olsun…
- Markanız, tüketici tarafından kendiliğinden tavsiye ediliyorsa derin bir oh çekebilirsiniz. Hedef kitleniz, ürününüzü denemiş, memnun kalmış ve hiçbir beklentisi olmadan elçiniz olmuş demektir. Kuantum Araştırma’nın Marketing Türkiye için 6200 görüşme ile hayat geçirdiği “Tavsiye Şampiyonları” araştırmasında 30 farklı sektör incelenmiş (https://shorturl.at/tvKNU). Tüm sektörlerde ilk üçte yer alan markalar alfabetik olarak şöyleymiş: A101, Akbank, Alarko Carrier, Allianz Türkiye, Anadolu Sigorta, Aras Kargo, Arçelik, Arzum, Avis, Avon, Baymak, BİM, BluTV, BMW, Bosch, CarrefourSA, Domestos, English Home, Eti, Exxen, Fairy, Fakir, Garanti Filo, Getir, Gratis, Güral Porselen, H&M, Hepsiburada, Intercity, İpana, Karaca, Kuveyt Türk, L’oréal Paris, L’oréal Paris, LC Waikiki, LG, Madame Coco, Mapfre Sigorta, Mavi, MediaMarkt, Metro, Migros, Mitsubishi Electric, Nestlé, Netflix, Network, Nivea, Opet, Özdilek, Pastel, Paşabahçe, Petrol Ofisi, Philips, PTT Kargo, QNB Finansbank, Samsung, Shell, ŞOK, Teknosa, Torku, Toyota, Trendyol, Turkcell Superonline, Turknet, Türk Telekom TTNET, Türkiye İş Bankası, Ülker, Vakıf Katılım, Vestel, Volkswagen, Watsons, Yumoş, Yurtiçi Kargo, Yves Rocher, Ziraat Katılım.