KSS’niz çöpe gitmesin!..
1 Nisan 2016 Derin Ekonomi
Kurumsal ve sosyal sorumluluk (Corporate Social Responsibility) diye İngilizce’den dilimize tercüme edilmiş olan kavram, aslında Osmanlı toplumunda ve de İslamiyette, Batı’nın bu işlerden haberi yokken uygulanıyordu. Bizdeki ahilik teşkilatı ve vakıf anlayışı, Hristiyan Batı’nın rönesansta keşfetmeye başladığı (mesenlik, Medici Ailesi vb.) itibar ve ticari boyutta kavradığı yaklaşımın çok daha derinliği ve hikmeti olan yapısıydı.
Tanzimatla beraber bizde başlayan batı hayranlığı ve kopyacılığı kapitalizmin en sofistike ürünü olan iletişim ve marka yönetimi konusunda toplumsal duyarlılığın kullanımı konusu 1990’lı yıllardan sonra kurumsal ve sosyal sorumluluk (KSS) olarak iletişimin pek çok disiplininde baş tacı edildi.
Bilindiği üzere bizim toplum kendisine yabancı olan şeyleri satın almıyor. İkna olmuyor. Bu nedenle de milletin ortak ruhî şekillenmesine genellikle uymayan, batıdan ‘kopyala-yapıştır’ alınmış örneklerle, insan, zaman ve para kaynağı boşa giden, dostlar alışverişte görsün misali, bizim de bir sosyal sorumluluk faaliyetimiz olsun diye yapılan, iletişim anlamında ‘çöpe giden’ pek çok ‘boş’ yatırım alıp başını gitmiş durumda.
Bu durumu en iyi belgeleyen örneklerden biri hiç şüphesiz Türkiye’de GFK’nın bir dergi için samimiyetle yapmış olduğu bir araştırmada ortaya çıkmaktadır. Hani, şecaat arz ederken merd-i kıpti sirkatın söyler misali bu belgeyi mutlaka okumakta yarar var. Türkiye’nin ciddî araştırma şirketlerinden GFK, en başarılı toplumsal sorumluluk projelerini belirlemek için şıklar sıralamış ve deneklere sormuş...
Şimdi lütfen hiç üşenmeyiniz... Bu listeyi mutlaka okuyunuz ve kendinize sorunuz: Bunların içinden sizce kaçı amaca hizmet etmiştir kaçı boşa harcanmış insan, zaman ve para kaynağı oluşturmuştur? O halde biz kendimize nasıl bir sosyal sorumluluk projesi geliştirmemiz lazım?
1. Özel olimpiyatlar (P&G ve Migros) 2. Mikro kredi projeleri (Borusan) 3. Önce kadın (Vodafone) 4. Geleceğe ilk adım (AÇEV) 5. Güvenli annelik projesi (KOÇ holding) 6. Engelsiz eğitim programı (Turkcell) 7. Çocuk tiyatrosu (PINAR) 8. 10.000 Genç meşale daha aydınlık Türkiye (Türk Eğitim Derneği) 9. Düşler atolyesi (NOKIA) 10. Osmanlı dönemi diplomasi tarihi projesi (KOÇ Holding) 11. Trafik hayattır (Doğuş Otomotiv) 12. Aileye şiddete son (Hürriyet) 13. Tarımda ortak akıl (Anadolu Efes) 14. Perakendeciliğin yeşil örnekleri (Migros) 15. Düşler Akademisi (AYDER-UNDP-Vodafone) 16. Haklı kadın platformu (Hürriyet) 17. Çocuk film festivali (Garanti) 18. İyi işler (Boyner) 19. Ülker çocuk sanat atolyesi (Ülker) 20. Trafik Dedektifleri (OPET) 21. Minik parmaklar geleceği programlıyor (Microsoft) 22. 12 Dev Adam (Garanti) 23. Zorlu çocuk tiyatrosu (Zorlu Holding) 24. Bir sen daha var (UNICEF) 25. 81 ilde 81 orman (İş Bankası) 26. Sen çok yaşa (Pfizer) 27. Çok yaşa bebek projesi (Türkiye Bankalar Birliği) 28. Mavi kapak projesi (PAGEV) 29. Okuyorum oynuyorum (Yapı Kredi – TEGV) 30. Youth park (Microsoft) 31. 81 ilde 81 kimya laboratuvarı (BASF) 32. Ülkem için (KOÇ Holding) 33. Toplumsal gelişme hibe programı (Sabancı Vakfı) 34. Temiz çevre (Carrefour) 35. Engelsiz havaalanı (Çelebi Holding) 36. Bir usta bin usta (Anadolu Sigorta) 37. Hayat ortağım (Turkcell) 38. Darüşşafaka öğrencilerine destek projesi (Carrefour) 39. Vadaa’lardan eğitime destek (Yapı Kredi) 40. Sudaki ayak izim (Omo-Unilever) 41. Geleceğin sigortası kızlarımız (Anadolu Hayat Emeklilik) 42. Gelecek turizmde (Anadolu Efes) 43. Telefon kütüphanesi (Turk Telekom) 44. İşimiz okumak (Garanti) 45. Yol arkadaşım (Turkcell) 46. Dans eden notalar (Nejat Eczacıbaşı Vakfı) 47. Olimpik anneler (P&G) 48. Geleceğin Tarımı (Coca-Cola) 49. Türkiyenin canı (WWF) 50. Düşünce kulübü (Akbank) 51. Kadın için teknoloji (Teknosa) 52. Ülker U13 İstanbul okullar ligi (Ülker) 53. Ülker Üniversite okul işbirliği projesi (Ülker) 54. Ekonominin kahramanı çocuklar (Akbank) 55. Tarıma değer katanlar (DenizBank) 56. Ülker çocuk sinema şenliği (Ülker) 57. Eczacıbaşı hijyen projesi (Eczacıbaşı) 58. Kız çocukların ve yetişkin kadınların oku-yazarlık eğitimi (Yapı Kredi, AÇEV) 59. Nar taneleri (Boyner Holding) 60. Kid’s Lab (BASF) 61. 5000 köye 500.000 kitap (DenizBank) 62. Baba beni okula gönder (Doğan Gazetecilik) 63. Şeker çocuklar. Diyabetik çocuklara yaz kampı (KOÇ Holding) 64. Fark yaratanlar (Sabancı Vakfı) 65. Çocuk dostu şehirler (UNICEF) 66. Migros çocuk tiyatrosu (Migros) 67. Her kızımız bir yıldız (Mercedes Benz) 68. Annemin işi benim geleceğim (Borusan) 69. Eğitimde gönüllü birliği (Arçelik) 70. Sarı bisiklet (ETİ) 71. Enerjimiz çocuklar için (Zorlu Enerji-MEB-LÖSEV-TEGV) 72. Ateş böceği (BOSCH-TEGV) 73. Engelli dostu perakende (Boyner) 74. Yeşil yol projesi (OPET) 75. Aygaz Kitaplığı (AYGAZ) 76. Gönül Ağacı (Petrol Ofisi) 76. Sesi görenler ligiyle futbol (Turkcell) 77. Annem ve ben (AKFEN) 78. Ülker Futbol Okulları (Ülker) 79. Mesleki eğitim faaliyetleri (Sütaş) 80. Hayalden gerçeğe (P&G-Darüşafaka) 81. Engelsiz bankacılık programı (Yapı Kredi) 82. Mavi Kuşak hareketi (TURMEPA) 83. Öğretmen evleri (Çelebi Holding) 84. Gün ışığı (Turk Telekom) 85. Indigo Turtles (Mavi Jeans) 86. İnternette hayat kolay (Turk Telekom) 87. Eti çocuk tiyatrosu (ETİ) 88. Karneni göster kitabını al (İş Bankası) 89. Çık dışarıya oynayalım (Coca-Cola) 90. Meslek Eğitimine destek aydınlık geleceğe destek (Viko by Panasonic) 91. Gönül payı (Doğuş Holding) 92. İlk işim okullarda değişim (Kale Grubu) 93. Engelsin hayat (Carrefour) 94. Temiz tuvalet (OPET) 95. Keşif dünyası (Henkel) 96. Sokaktaki ilk adımlar (Renault) 98. Örnek köy projesi (OPET) 99. Sanata bir yer (Doğuş Holding) 100. Kadın gözüyle hayattan kareler (Anadolu Hayat) 101. Meslek lisesi memleket meselesi (Vehbi Koç Vakfı-Özel sektör gönüllüler derneği) 102. Yeşil Kutu (Bosch-MEB-Çevre Orman Bakanlığı) 103. 81 ilden 81 öğrenci projesi (İş Bankası) 104. Öğretmenin sınırı yok (Garanti) 105. Ceptek sesli betimleme (Turkcell) 106. Cuma yolculuğu (AÇEV) 107. Ülker futbol köyleri (Ülker).
Bir kere hemen şunu belirtelim yukardaki rakamlar kampanyaların beğeni sırasını göstermemekte. Sadece sıradan bir sıralama. Asistanımla listeyi yazarken kendisine her defasında sordum. Kaç tanesinin hangi şirkete ait olduğunu bildi dersiniz? Topu topu iki...
Siz kaç tanesini biliyordunuz?
Kıssadan hisse: KSS çalışmalarına karar vermeden önce şu soruları yanıtlamanızda büyük yarar var:
1. Proje varoluş nedenimize, hedef kitlemizin kültür ve değerlerine uygun mu? 2. Benzersiz mi? Daha önce aynı konuda daha güçlüsü yapılmış mı? 3. Projeye ayıracağımız bütçenin en az iki katını onun iletişimi için ayırmaya hazır mıyız? 4. Liderimiz proje için zaman ayıracak ve projenin de liderliğini yapacak mı? 5. Projeyi en az 10 sene sürdürebilecek miyiz?
Bu 5 soruya olumlu yanıt veriyor, yukardaki listeden gerekli dersi de çıkarabiliyorsanız, yürüyün; kimse tutamaz sizi...
Tanzimatla beraber bizde başlayan batı hayranlığı ve kopyacılığı kapitalizmin en sofistike ürünü olan iletişim ve marka yönetimi konusunda toplumsal duyarlılığın kullanımı konusu 1990’lı yıllardan sonra kurumsal ve sosyal sorumluluk (KSS) olarak iletişimin pek çok disiplininde baş tacı edildi.
Bilindiği üzere bizim toplum kendisine yabancı olan şeyleri satın almıyor. İkna olmuyor. Bu nedenle de milletin ortak ruhî şekillenmesine genellikle uymayan, batıdan ‘kopyala-yapıştır’ alınmış örneklerle, insan, zaman ve para kaynağı boşa giden, dostlar alışverişte görsün misali, bizim de bir sosyal sorumluluk faaliyetimiz olsun diye yapılan, iletişim anlamında ‘çöpe giden’ pek çok ‘boş’ yatırım alıp başını gitmiş durumda.
Bu durumu en iyi belgeleyen örneklerden biri hiç şüphesiz Türkiye’de GFK’nın bir dergi için samimiyetle yapmış olduğu bir araştırmada ortaya çıkmaktadır. Hani, şecaat arz ederken merd-i kıpti sirkatın söyler misali bu belgeyi mutlaka okumakta yarar var. Türkiye’nin ciddî araştırma şirketlerinden GFK, en başarılı toplumsal sorumluluk projelerini belirlemek için şıklar sıralamış ve deneklere sormuş...
Şimdi lütfen hiç üşenmeyiniz... Bu listeyi mutlaka okuyunuz ve kendinize sorunuz: Bunların içinden sizce kaçı amaca hizmet etmiştir kaçı boşa harcanmış insan, zaman ve para kaynağı oluşturmuştur? O halde biz kendimize nasıl bir sosyal sorumluluk projesi geliştirmemiz lazım?
1. Özel olimpiyatlar (P&G ve Migros) 2. Mikro kredi projeleri (Borusan) 3. Önce kadın (Vodafone) 4. Geleceğe ilk adım (AÇEV) 5. Güvenli annelik projesi (KOÇ holding) 6. Engelsiz eğitim programı (Turkcell) 7. Çocuk tiyatrosu (PINAR) 8. 10.000 Genç meşale daha aydınlık Türkiye (Türk Eğitim Derneği) 9. Düşler atolyesi (NOKIA) 10. Osmanlı dönemi diplomasi tarihi projesi (KOÇ Holding) 11. Trafik hayattır (Doğuş Otomotiv) 12. Aileye şiddete son (Hürriyet) 13. Tarımda ortak akıl (Anadolu Efes) 14. Perakendeciliğin yeşil örnekleri (Migros) 15. Düşler Akademisi (AYDER-UNDP-Vodafone) 16. Haklı kadın platformu (Hürriyet) 17. Çocuk film festivali (Garanti) 18. İyi işler (Boyner) 19. Ülker çocuk sanat atolyesi (Ülker) 20. Trafik Dedektifleri (OPET) 21. Minik parmaklar geleceği programlıyor (Microsoft) 22. 12 Dev Adam (Garanti) 23. Zorlu çocuk tiyatrosu (Zorlu Holding) 24. Bir sen daha var (UNICEF) 25. 81 ilde 81 orman (İş Bankası) 26. Sen çok yaşa (Pfizer) 27. Çok yaşa bebek projesi (Türkiye Bankalar Birliği) 28. Mavi kapak projesi (PAGEV) 29. Okuyorum oynuyorum (Yapı Kredi – TEGV) 30. Youth park (Microsoft) 31. 81 ilde 81 kimya laboratuvarı (BASF) 32. Ülkem için (KOÇ Holding) 33. Toplumsal gelişme hibe programı (Sabancı Vakfı) 34. Temiz çevre (Carrefour) 35. Engelsiz havaalanı (Çelebi Holding) 36. Bir usta bin usta (Anadolu Sigorta) 37. Hayat ortağım (Turkcell) 38. Darüşşafaka öğrencilerine destek projesi (Carrefour) 39. Vadaa’lardan eğitime destek (Yapı Kredi) 40. Sudaki ayak izim (Omo-Unilever) 41. Geleceğin sigortası kızlarımız (Anadolu Hayat Emeklilik) 42. Gelecek turizmde (Anadolu Efes) 43. Telefon kütüphanesi (Turk Telekom) 44. İşimiz okumak (Garanti) 45. Yol arkadaşım (Turkcell) 46. Dans eden notalar (Nejat Eczacıbaşı Vakfı) 47. Olimpik anneler (P&G) 48. Geleceğin Tarımı (Coca-Cola) 49. Türkiyenin canı (WWF) 50. Düşünce kulübü (Akbank) 51. Kadın için teknoloji (Teknosa) 52. Ülker U13 İstanbul okullar ligi (Ülker) 53. Ülker Üniversite okul işbirliği projesi (Ülker) 54. Ekonominin kahramanı çocuklar (Akbank) 55. Tarıma değer katanlar (DenizBank) 56. Ülker çocuk sinema şenliği (Ülker) 57. Eczacıbaşı hijyen projesi (Eczacıbaşı) 58. Kız çocukların ve yetişkin kadınların oku-yazarlık eğitimi (Yapı Kredi, AÇEV) 59. Nar taneleri (Boyner Holding) 60. Kid’s Lab (BASF) 61. 5000 köye 500.000 kitap (DenizBank) 62. Baba beni okula gönder (Doğan Gazetecilik) 63. Şeker çocuklar. Diyabetik çocuklara yaz kampı (KOÇ Holding) 64. Fark yaratanlar (Sabancı Vakfı) 65. Çocuk dostu şehirler (UNICEF) 66. Migros çocuk tiyatrosu (Migros) 67. Her kızımız bir yıldız (Mercedes Benz) 68. Annemin işi benim geleceğim (Borusan) 69. Eğitimde gönüllü birliği (Arçelik) 70. Sarı bisiklet (ETİ) 71. Enerjimiz çocuklar için (Zorlu Enerji-MEB-LÖSEV-TEGV) 72. Ateş böceği (BOSCH-TEGV) 73. Engelli dostu perakende (Boyner) 74. Yeşil yol projesi (OPET) 75. Aygaz Kitaplığı (AYGAZ) 76. Gönül Ağacı (Petrol Ofisi) 76. Sesi görenler ligiyle futbol (Turkcell) 77. Annem ve ben (AKFEN) 78. Ülker Futbol Okulları (Ülker) 79. Mesleki eğitim faaliyetleri (Sütaş) 80. Hayalden gerçeğe (P&G-Darüşafaka) 81. Engelsiz bankacılık programı (Yapı Kredi) 82. Mavi Kuşak hareketi (TURMEPA) 83. Öğretmen evleri (Çelebi Holding) 84. Gün ışığı (Turk Telekom) 85. Indigo Turtles (Mavi Jeans) 86. İnternette hayat kolay (Turk Telekom) 87. Eti çocuk tiyatrosu (ETİ) 88. Karneni göster kitabını al (İş Bankası) 89. Çık dışarıya oynayalım (Coca-Cola) 90. Meslek Eğitimine destek aydınlık geleceğe destek (Viko by Panasonic) 91. Gönül payı (Doğuş Holding) 92. İlk işim okullarda değişim (Kale Grubu) 93. Engelsin hayat (Carrefour) 94. Temiz tuvalet (OPET) 95. Keşif dünyası (Henkel) 96. Sokaktaki ilk adımlar (Renault) 98. Örnek köy projesi (OPET) 99. Sanata bir yer (Doğuş Holding) 100. Kadın gözüyle hayattan kareler (Anadolu Hayat) 101. Meslek lisesi memleket meselesi (Vehbi Koç Vakfı-Özel sektör gönüllüler derneği) 102. Yeşil Kutu (Bosch-MEB-Çevre Orman Bakanlığı) 103. 81 ilden 81 öğrenci projesi (İş Bankası) 104. Öğretmenin sınırı yok (Garanti) 105. Ceptek sesli betimleme (Turkcell) 106. Cuma yolculuğu (AÇEV) 107. Ülker futbol köyleri (Ülker).
Bir kere hemen şunu belirtelim yukardaki rakamlar kampanyaların beğeni sırasını göstermemekte. Sadece sıradan bir sıralama. Asistanımla listeyi yazarken kendisine her defasında sordum. Kaç tanesinin hangi şirkete ait olduğunu bildi dersiniz? Topu topu iki...
Siz kaç tanesini biliyordunuz?
Kıssadan hisse: KSS çalışmalarına karar vermeden önce şu soruları yanıtlamanızda büyük yarar var:
1. Proje varoluş nedenimize, hedef kitlemizin kültür ve değerlerine uygun mu? 2. Benzersiz mi? Daha önce aynı konuda daha güçlüsü yapılmış mı? 3. Projeye ayıracağımız bütçenin en az iki katını onun iletişimi için ayırmaya hazır mıyız? 4. Liderimiz proje için zaman ayıracak ve projenin de liderliğini yapacak mı? 5. Projeyi en az 10 sene sürdürebilecek miyiz?
Bu 5 soruya olumlu yanıt veriyor, yukardaki listeden gerekli dersi de çıkarabiliyorsanız, yürüyün; kimse tutamaz sizi...