‘Bakmak’ değil, ‘okumak’ gerekir…
13 ocak 2024 - yeni şafak
İletişim kuram ve uygulamalarındaki en önemli kırılma noktası hangisiydi diye sorsanız, hiç düşünmeden, 1997 yılında Helsinki’de düzenlenmiş olan ve bütün uluslararası iletişim meslek gruplarının çatı örgütlerinin katıldığı Dünya Halkla İlişkiler Kongresi derim…
Türkiye’den geniş bir heyetle katıldığımız Kongre’de pek çok yeni yaklaşım tartışıldı. Ancak iki tanesi vardı ki, iletişim dünyasının temellerini değiştirdi… Biri ölçümleme meselesi idi diğeri de 7 Adım (Seven Steps) dedikleri, iletişim çalışmalarının planlama, uygulama ve raporlama konusunda getirilen yeni bir standart…
Medya yansımaları o tarihe kadar miktar, pozitif-negatif-nötr sayıları olarak, ayrıca sütun santim karşılığı mürekkep payının hesaplanması ve bu alanın, eğer o alana reklam verilmiş olsaydı kaç para ödenecekti, sorusundan hareketle çıkarılan reklam eş değeri karşılığıyla değerlendirilirdi…Bugün hâlâ bu naftalin kokan arkaik yaklaşımla ölçümleme yapan ‘geri’ şirketler var mı… Var… Ancak etkili bir köşe yazarından çıkacak iki satırlık övgünün tam sayfa reklam ya da haberden daha verimli olduğunu bilen iletişimciler ve üst düzey yöneticiler, yukarıdaki demode ölçümleme yöntemlerine itibar etmiyorlar…
Bugün artık, 1997 yılında ortaya konan etkililik, itibar ölçümleri, Barcelona Prensipleri olarak bilinen ve tüm uluslararası iletişim çatı örgütlerinin mutabık kaldığı iletişim değeri kriterleriyle zenginleştirilerek devreye alınmış durumda… Beğeni ve Tanınma eksenleriyle de itibar algısı ölçümlenip rakiplerle karşılaştırılıyor…7 Adım’a gelince, hâlâ yeterince benimsendiğini söylemek zor… Çünkü ölçümleme ve 7 Adım’ı kullanmak, kendine güvenmeyen uygulamacıların pek işine gelmiyor… Onlar hâlâ sübjektif değerlendirmelerin arkasına saklanmayı tercih edebiliyorlar…
7 Adım, sebep-sonuç ilişkisi ile birbirlerine bağlı ve birbirlerini etkileyen yedi başlığı ifade ediyor… En tepede iş hedefi var… Örneğin seçimleri kazanmak… Ya da yeni çıkan bir üründen şu kadar satmak… Buna ulaşmak için yaratmanız gereken algı, yani iletişim hedefi ikinci sırada… Başka bir deyişle, belirlenen hedef kitlede bu insana (ya da markaya) güvenileceği algısını oluşturmak… Peki o algıyı sağlamak için hangi hedef kitle ve paydaşlarda hangi kilit mesajları devreye sokmamız lazım. Bu da üçüncü adım… Bu kilit mesajları hangi iletişim aksiyonlarında devreye sokacağız; o da dördüncü ve en kritik adımlardan biri. Beşinci adım ise beklenen davranış değişikliği diye ifade edilen, etkinin tespit edileceği aşama… Kaç kişi katılım gösteriyor vb. Altıncı sırada ölçümleme ve raporlamalar var; yedinci ve son adımı ise bütçe oluşturuyor… Bu işin kuramcıları, “Bütçeyi gördükten sonra mutlaka değer mi diye kendi kendinize sorun” diyorlar…
Bunları niye yazdık… Önümüz seçim… Seçim demek siyasi iletişim demek… Ve iletişim yönetilmesi, bilinçle bilgiyle yönetilmesi gereken teknik bir meseledir… Belki bazı Başkan Adaylarına faydası olur, diye yazdık; tabii bir de olaylara bakmak değil onları okumak isteyenleri düşündük… Bu 7 Adım’la ilgili gördükleri aksiyonları birbirleriyle bağlantılı olarak değerlendirip işi iletişim boyutunda okumanın keyfine varmaları için… Çünkü okumak her zaman insanı zihnen zenginleştirir…
Günün sözü “Ölçmüyorsan Yönetemezsin!”
Peter Drucker
Gözümüze takılanlar…
* Gösterdikleri üstün başarı ve aldıkları madalyalarla Türkiye’yi gururlandıran; Türkiye Ampute Futbol Millî Takımı, Tekerlekli Sandalye Tenis Millî Sporcuları Zeliha Aksak ve Uğur Altınel ile Para Yüzme Millî Sporcusu Sevilay Öztürk’e destek vererek millî sporcularımızın yanında olan Türkiye Sigorta, bu desteğini bir reklam filmiyle çok farklı boyuta taşımış. Basketbol Süper Ligi ve Türkiye Basketbol Ligi isim sponsorluğunu da sürdüren Türkiye Sigorta, filmin adını kilit mesajıyla birleştirmiş: “Engel Tanımayanlar”. Reklamın sadece görüntüleri değil, söz düzeni de insanın gönül tellerini titretiyor: “Burası zorluk nedir bilmeyenlerin ülkesi... Burası imkânsıza gülüp geçenlerin... Engel tanımayanların ülkesi. Asla yılmayan, yorulmayan, pes etmeyen Cesur Yürekler’in yanında olmaktan ve hepimizin güvencesi ‘milyonların sigortası’ olmaktan gurur duyuyoruz.” Reklam Ajansı Renosans’ın imzasını taşıyan filmin yapımcısı ENS, yönetmeni ise Emrah Saltık…
* Haber perşembe günü bizim gazetede ayrıntısıyla yer aldı… Gazze’de yürüttüğü soykırım savaşında İsrail’e aktif destek verdiği için dünya çapında boykota uğrayan Starbucks firmasının bu kez başı ABD’de müşterilerine “Etik ilkelere aykırı, yanlış ve aldatıcı bir şekilde” kahve ve çay tedarik ettiği iddiası ile belaya girmiş. ABD Ulusal Tüketiciler Birliği’ne göre Starbucks, etik kahve ve çay tedariğinde bulunduğunu iddia ederken, gerçekte şirketin pazarlama yaklaşımında tüketicileri yanıltmış. Daha önce de belirtmiştik… Bu kadar güçlü ve yaygın bir markanın krizler karşısından bu denli ‘iletişim özürlü’ davranmasını anlamak gerçekten hayli zor… Öyle büyük inovatif çalışmalara hiç gerek yok… İletişim Fakülteleri 3’üncü sınıf düzeyinde kriz yönetimi ve kriz iletişimi yönetimi teknikleri uygulamak yetebilir… Bunun için tabii ki Kriz Yönetimi ile Kriz İletişimi Yönetimi arasındaki farkı anlamak gerek…
* Dr. Yılmaz Argüden’i 30 yıla yakın süredir tanırım… Derinlikli ve zengin bir kariyere sahiptir… Tüm okuduğu okulları ve tabii Boğaziçi’ni birincilikle bitirmiştir. ARGE’nin kurucusudur; Argüden Yönetişim Akademisi, BÜMED, DEİK, KalDer, ÖSGD, SEV, TEGV, TESEV, TÜSİAD, UN Global Compact, YDD, YKKD gibi kuruluşlarda onun imzasına rastlarsınız; 70’ten fazla şirketin yönetim kurulu üyeliği gibi hayli zor görevlere soyunmuştur… Tüm bu başarıların bizce zirvesi ise ilki 2018 yılında yayınlandıktan sonra 2023 içinde hazırlanmış olan Belediye Yönetişim Karnesi’dir… Çarşamba akşamı Yılmaz Bey araştırmayı yürüten hocalarla birlikte 37 İstanbul İlçe Belediyesinin Yönetişim Karnesi’ni sundu... Belediyelerin halka açık belgelerinden yola çıkarak 227 kriter araştırılmış ve belediyelerin aynı kriterlerde 2018’deki durumlarıyla kıyaslama yapılmış… Projenin sponsorları ise olaya dâhil oluş tarihlerine göre şöyle sıralanmış: TIRSAN, Çalık Holding, Borusan, Garanti BBVA, Altınbaş Üniversitesi, Akkök Holding, Gulman Group, ARGE. Araştırmaya şu adresten ulaşmak mümkün: https://argudenacademy.org/yayinlarimiz/belediye-yonetisim-karnesi-2023... Bu araştırmalara ve modele aşina olmadan belediyeciliğe soyunmamakta yarar var…
Türkiye’den geniş bir heyetle katıldığımız Kongre’de pek çok yeni yaklaşım tartışıldı. Ancak iki tanesi vardı ki, iletişim dünyasının temellerini değiştirdi… Biri ölçümleme meselesi idi diğeri de 7 Adım (Seven Steps) dedikleri, iletişim çalışmalarının planlama, uygulama ve raporlama konusunda getirilen yeni bir standart…
Medya yansımaları o tarihe kadar miktar, pozitif-negatif-nötr sayıları olarak, ayrıca sütun santim karşılığı mürekkep payının hesaplanması ve bu alanın, eğer o alana reklam verilmiş olsaydı kaç para ödenecekti, sorusundan hareketle çıkarılan reklam eş değeri karşılığıyla değerlendirilirdi…Bugün hâlâ bu naftalin kokan arkaik yaklaşımla ölçümleme yapan ‘geri’ şirketler var mı… Var… Ancak etkili bir köşe yazarından çıkacak iki satırlık övgünün tam sayfa reklam ya da haberden daha verimli olduğunu bilen iletişimciler ve üst düzey yöneticiler, yukarıdaki demode ölçümleme yöntemlerine itibar etmiyorlar…
Bugün artık, 1997 yılında ortaya konan etkililik, itibar ölçümleri, Barcelona Prensipleri olarak bilinen ve tüm uluslararası iletişim çatı örgütlerinin mutabık kaldığı iletişim değeri kriterleriyle zenginleştirilerek devreye alınmış durumda… Beğeni ve Tanınma eksenleriyle de itibar algısı ölçümlenip rakiplerle karşılaştırılıyor…7 Adım’a gelince, hâlâ yeterince benimsendiğini söylemek zor… Çünkü ölçümleme ve 7 Adım’ı kullanmak, kendine güvenmeyen uygulamacıların pek işine gelmiyor… Onlar hâlâ sübjektif değerlendirmelerin arkasına saklanmayı tercih edebiliyorlar…
7 Adım, sebep-sonuç ilişkisi ile birbirlerine bağlı ve birbirlerini etkileyen yedi başlığı ifade ediyor… En tepede iş hedefi var… Örneğin seçimleri kazanmak… Ya da yeni çıkan bir üründen şu kadar satmak… Buna ulaşmak için yaratmanız gereken algı, yani iletişim hedefi ikinci sırada… Başka bir deyişle, belirlenen hedef kitlede bu insana (ya da markaya) güvenileceği algısını oluşturmak… Peki o algıyı sağlamak için hangi hedef kitle ve paydaşlarda hangi kilit mesajları devreye sokmamız lazım. Bu da üçüncü adım… Bu kilit mesajları hangi iletişim aksiyonlarında devreye sokacağız; o da dördüncü ve en kritik adımlardan biri. Beşinci adım ise beklenen davranış değişikliği diye ifade edilen, etkinin tespit edileceği aşama… Kaç kişi katılım gösteriyor vb. Altıncı sırada ölçümleme ve raporlamalar var; yedinci ve son adımı ise bütçe oluşturuyor… Bu işin kuramcıları, “Bütçeyi gördükten sonra mutlaka değer mi diye kendi kendinize sorun” diyorlar…
Bunları niye yazdık… Önümüz seçim… Seçim demek siyasi iletişim demek… Ve iletişim yönetilmesi, bilinçle bilgiyle yönetilmesi gereken teknik bir meseledir… Belki bazı Başkan Adaylarına faydası olur, diye yazdık; tabii bir de olaylara bakmak değil onları okumak isteyenleri düşündük… Bu 7 Adım’la ilgili gördükleri aksiyonları birbirleriyle bağlantılı olarak değerlendirip işi iletişim boyutunda okumanın keyfine varmaları için… Çünkü okumak her zaman insanı zihnen zenginleştirir…
Günün sözü “Ölçmüyorsan Yönetemezsin!”
Peter Drucker
Gözümüze takılanlar…
* Gösterdikleri üstün başarı ve aldıkları madalyalarla Türkiye’yi gururlandıran; Türkiye Ampute Futbol Millî Takımı, Tekerlekli Sandalye Tenis Millî Sporcuları Zeliha Aksak ve Uğur Altınel ile Para Yüzme Millî Sporcusu Sevilay Öztürk’e destek vererek millî sporcularımızın yanında olan Türkiye Sigorta, bu desteğini bir reklam filmiyle çok farklı boyuta taşımış. Basketbol Süper Ligi ve Türkiye Basketbol Ligi isim sponsorluğunu da sürdüren Türkiye Sigorta, filmin adını kilit mesajıyla birleştirmiş: “Engel Tanımayanlar”. Reklamın sadece görüntüleri değil, söz düzeni de insanın gönül tellerini titretiyor: “Burası zorluk nedir bilmeyenlerin ülkesi... Burası imkânsıza gülüp geçenlerin... Engel tanımayanların ülkesi. Asla yılmayan, yorulmayan, pes etmeyen Cesur Yürekler’in yanında olmaktan ve hepimizin güvencesi ‘milyonların sigortası’ olmaktan gurur duyuyoruz.” Reklam Ajansı Renosans’ın imzasını taşıyan filmin yapımcısı ENS, yönetmeni ise Emrah Saltık…
* Haber perşembe günü bizim gazetede ayrıntısıyla yer aldı… Gazze’de yürüttüğü soykırım savaşında İsrail’e aktif destek verdiği için dünya çapında boykota uğrayan Starbucks firmasının bu kez başı ABD’de müşterilerine “Etik ilkelere aykırı, yanlış ve aldatıcı bir şekilde” kahve ve çay tedarik ettiği iddiası ile belaya girmiş. ABD Ulusal Tüketiciler Birliği’ne göre Starbucks, etik kahve ve çay tedariğinde bulunduğunu iddia ederken, gerçekte şirketin pazarlama yaklaşımında tüketicileri yanıltmış. Daha önce de belirtmiştik… Bu kadar güçlü ve yaygın bir markanın krizler karşısından bu denli ‘iletişim özürlü’ davranmasını anlamak gerçekten hayli zor… Öyle büyük inovatif çalışmalara hiç gerek yok… İletişim Fakülteleri 3’üncü sınıf düzeyinde kriz yönetimi ve kriz iletişimi yönetimi teknikleri uygulamak yetebilir… Bunun için tabii ki Kriz Yönetimi ile Kriz İletişimi Yönetimi arasındaki farkı anlamak gerek…
* Dr. Yılmaz Argüden’i 30 yıla yakın süredir tanırım… Derinlikli ve zengin bir kariyere sahiptir… Tüm okuduğu okulları ve tabii Boğaziçi’ni birincilikle bitirmiştir. ARGE’nin kurucusudur; Argüden Yönetişim Akademisi, BÜMED, DEİK, KalDer, ÖSGD, SEV, TEGV, TESEV, TÜSİAD, UN Global Compact, YDD, YKKD gibi kuruluşlarda onun imzasına rastlarsınız; 70’ten fazla şirketin yönetim kurulu üyeliği gibi hayli zor görevlere soyunmuştur… Tüm bu başarıların bizce zirvesi ise ilki 2018 yılında yayınlandıktan sonra 2023 içinde hazırlanmış olan Belediye Yönetişim Karnesi’dir… Çarşamba akşamı Yılmaz Bey araştırmayı yürüten hocalarla birlikte 37 İstanbul İlçe Belediyesinin Yönetişim Karnesi’ni sundu... Belediyelerin halka açık belgelerinden yola çıkarak 227 kriter araştırılmış ve belediyelerin aynı kriterlerde 2018’deki durumlarıyla kıyaslama yapılmış… Projenin sponsorları ise olaya dâhil oluş tarihlerine göre şöyle sıralanmış: TIRSAN, Çalık Holding, Borusan, Garanti BBVA, Altınbaş Üniversitesi, Akkök Holding, Gulman Group, ARGE. Araştırmaya şu adresten ulaşmak mümkün: https://argudenacademy.org/yayinlarimiz/belediye-yonetisim-karnesi-2023... Bu araştırmalara ve modele aşina olmadan belediyeciliğe soyunmamakta yarar var…